Dicía Billy Wilder verbo da súa obra mestra “El apartamento” que todo gran artista ten o seu cumio, a súa obra cenital. Hoxe tócanos falar dun grande cantante que rabuñou a excelencia creadora cun traballo curto pero dunha magnitude oceánica. Estamos a falar do mugardés Xoán Rubia e o seu inmorredoiro “Neno Progre/O Señorito” (Philips, 1975), peza mestra superior ao “Aí vén o maio” de Batallán, a “A Galicia de Maeloc”, de Milladoiro ou calquera sinfonía vangardo enxebre con sacho de Mercedes Peón. Xoán Rubia, propotípico cantautor protesta abeirado á explosión de Voces Ceibes no 68, que chegou a vender máis discos que Xoel Deluxe co seu sinxelo “Catro vellos mariñeiros” no ano 72. Este cantautor de voz homérica fixo historia nun ano que lle deu moito xogo aos guionistas de “Cuéntame”: o 75. Se deixou pasmos a todos con outro sinxelo de dobre cara A (“O Poder do Diñeiro”/“Cousas e Xentes”, Philips, 1975) onde dicía verdades como puños no primeiro corte como: “Cando se emborracha un probe/todos din “Que borrachón”/ cando se emborracha un rico/ “Que gracioso está el señor”. Despois do seu Highway 61, o camiño estaba preparado para o seu “Blonde on Blonde” (Blonde=Rubia). Un incidente por cantar en galego no retardatario Tenis Club de Ferrol inspira ao mugardés duas pezas de protesta desde unha dobre óptica: a dramática e a satírica. A capa do sinxelo xa avisa das súas intencións, en intenso branco e negro Rubia mira en fite ao espectador, con melena leonina e bigote da época ao Íñigo, semellando dicirlle: “Vas ver, neno.”A produción do gran Manolo Gas axuda non pouco. “Neno progre” é o retrato axeitado e cabal dun progre de hai máis de 30 anos. Un tipo que cando “estudaba no instituto” xa lle dicían que era “moi astuto” e que estudou na universidade, con moitas dificultades, “abusando das amizades” do seu pai. Un tipo que leva un “roído pantalón e un miliciano chaquetón”, porque se levara un pantalón roído e un chaquetón miliciano non rimaría. Que loce o esmoquin no Tenis Club (onde seica poñen “de largo” a unha tal Mari Lú, arquetipo da pija ferrolana). Pouco a pouco Rubia debulla perolas que retratan a un auténtico trepa e camaleón social para acabar botándolle en cara: “aventúrome a pronosticar que a túa actitude de loita non é sincera”, axudado, iso si, polos contrastantes motivos rítmicos da orquestra de Gas. 
A cara B -xa dicimos que é intercambiable- lonxe de ser un tema de recheo é outra peza mestra á altura de “Neno progre” que hai quen di que está inspirada en Arsenio Fernández de Mesa, ex delegado do Goberno en Galicia do PP cando a catástrofe do Prestige, alias “Cuco” e profesor de tenis no Tenis Club; iso si, sen aportar argumentos. Si, amigos, estamos a falar de “O señorito”. Aquí, Rubia volve facer un intelixente retrato de carácter –intuimos lecturas de Shakespeare e Dostoievski- pero dun xeito satírico onde o mugardés, recollendo a vizosa tradición das cantigas de escarnio e maldizer da lírica galaico portuguesa, búlrase dun tipo ao que chaman “Cucú” que “non fala de política porque non lle interesa, e o que máis lle importa, é ter a tripa ben chea” e a quen deben gustarlle os coches pero “Todo o seu problema é a carburazón e os cambios de marcha son a súa perdizón”. Recupera Rubia o Tenis Club para contarnos que Cucú “Polas mañans vai ao Tenis Club a xogar con Mimí e a falar con Chuchú” pero ten que facer esforzos xa que “Un revés de eiquí, un pase in shot dalá, e así a súa figura non notará, a enchenta de champagne e canapés, que sen tino papou na festa no marqués”. Sen pretender destripar máis versos e facer unha tese -non enxergamos tódalas claves- quixéramos adiantarnos ao seu final, dunha retranca demoledora, e despedir este traballo que tanto nos emociona: “Que ista especie perduda, xa ninguén o ignora, pois está protexida, sin sabelo ICONA”. Adicado ao noso amigo xaponés que tivo o detalle de atreverse a baixar "Los mozos del Gay-Pobre"
Ningún comentario:
Publicar un comentario